ویژگی‌های یک جعبه داروی با کیفیت
جعبه ها می‌توانند از سایز کوچک به بزرگ، دارای رنگ های متنوع و زیاد تا طراحی متفاوت باشند، اما همه آنها باید قابل استفاده و مفید باشند. مفید واقع شدن یک جعبه باکیفیت می‌تواند معانی مختلفی داشته باشد. برای نمونه داشتن یک بسته بندی با اندازه مناسب برای محصول به گونه ای که از نظر ظاهری به طور باور نکردنی زیبا و کامل به نظر برسد می‌تواند به معنای قابل استفاده و مفید بودن در نظر گرفته شود. با این حال، یکی از اصول اولیه طراحی یک جعبه باکیفیت این است که هر جعبه باید بیش از نیاز و الزامات مشتریان باشد و به این دلیل است که باید نکات و الزامات مختلفی را در طراحی و چاپ جعبه دارویی رعایت کنیم تا بتوانیم یک جعبه با کیفیت طراحی و چاپ کنیم.
تا آنجایی که ممکن است باید جعبه ای با ویژگی های کامل و بدون نقص برای داروی مورد نظر طراحی کرد زیرا دارو یکی از حساس ترین اقلامی است که نیاز به یک بسته بندی باکیفیت و مناسب دارد. درباره انواع مختلف بسته بندی دارو اگرچه بسیاری از بازاریابان ویژگی های سودمندی را برای تبلیغات ارائه می‌دهند، اما اولین چیزی که به دست مشتری شما می‌رسد بسته بندی است. کارشناسان امور تبلیغاتی همیشه می‌گویند جعبه اولین تجربه فوق العاده مشتریان در برخورد با محصول است. اینجاست که سخن از قضاوت به میان می‌آید. بنابراین به طور واضح هر بسته بندی یک راه برای برقرای ارتباط با مشتریان به حساب می‌آید. با این حال، برای اینکه به یک بسته بندی واقعی و کامل دست پیدا کنید، باید به نکات و ویژگی های مهمی که یک بسته بندی با کیفیت دارا می باشد توجه بسیار زیادی کرد تا بتوان یک بسته بندی باکیفیت را برای داروهای مختلف طراحی و چاپ نمود.
از اولین ویژگی هایی که یک بسته بندی باید داشته باشید چشم نواز بودن آن است. جعبه باید به قدری زیبا باشد که فرد ترغیب شود تا با جعبه عکس گرفته و آن را منتشر کند. با این حال، لزوما این بدان معنی نیست که جعبه باید بسیار رنگارنگ یا بی نظیر باشد. ویژگی دیگری که یک جعبه باید داشته باشد، آسان بودن باز و بسته کردن جعبه است. باز کردن یک بسته بندی می‌تواند اولین تجربه برخورد با محصول باشد. جعبه باید به خوبی از محصولی که درون خود جای داده حفاظت کند ولی در عین حال استفاده از آن باید راحت باشد. نکته بسیار مهم در بخش طراحی و چاپ جعبه های دارویی با دوام بودن جعبه است. با توجه به حساسیت دارو جعبه‌ای که دارو در آن بسته بندی شده است، جعبه باید از دوام زیادی برخوردار باشد تا بتواند به خوبی از داروی درون خود محافظت کند. این دوام و پایداری باید به اندازه‌ای باشد که دارو به طور سالم به دست مصرف کننده برسد تا خواص خود را از دست ندهد و بتواند موجب سلامتی مصرف کننده شود. در طراحی جعبه های دارویی، دوام بسته بندی یکی از بزرگترین چالش های طراحی جعبه دارویی است.
با انواع مقوا برای طراحی جعبه
معمولا برای ساخت جعبه های دارویی از مقواهایی با جنس های مختلف استفاده می‌شود. کیفیت این مقواها در پایداری و دوام جعبه های دارویی بسیار موثر است. طراحان جعبه های دارویی، برای طراحی و تولید جعبه های دارو از انواع مختلف مقواها، با گراماژ بالا و پایین، بنا به نیاز استفاده می‌کنند. طراحان در مورد استفاده از مقواهای مختلف برای ساخت جعبه های دارویی باید به جنس آنها دقت کنند، زیرا بعضی از آنها ممکن است ایجاد خطر نماید. بعضی از این خطرات را در ادامه ذکر می‌کنیم.
ترکیب مقوا و دارو مورد بسته بندی شده، از نظر میکروبی و شیمیایی که خطرات زیادی را به همراه دارد. نکته دیگر اینکه با توجه به جمع‌آوری کاغذهای بازیافتی در شرایط غیربهداشتی احتمال آلودگی‌های متفاوتی وجود دارد که عمده‌ترین آنها عبارتند از آلودگی‌های میکروبی و آلودگی‌های شیمیایی. با توجه به این مطلب نباید از این گونه مقواها استفاده کرد. با توجه به اینکه در صنعت مقواسازی از انواع نشاسته یا مخلوط‌های آن استفاده می‌شود و چون نشاسته می‌تواند توسط ریزاندامگان به عنوان ماده غذایی استفاده شود، نظارت و کنترل کیفیت چسب مورد استفاده و استفاده از نشاسته مرغوب ضرورت دارد. همچنین می‌توان از ترکیباتی چون پلی وینیل استات و پلی وینیل الکل که افزون برداشتن قابلیت چسبندگی، از آلودگی‌های میکروبی نیز می‌تواند مانع شود، بهره برد. مواد ضدعفونی مورد استفاده: با توجه به بارآلودگی اولیه کاغذهای بازیافتی، استفاده از موادضدعفونی مناسب و مخصوص این کار الزامی است. ترکیباتی مانند آهک که گاهی به عنوان مواد ضدعفونی مورد استفاده قرار می‌گیرند، علاوه بر این که وسیع الطیف نبوده ومخصوصا بر روی قارچ‌ها تأثیر چندانی ندارند با بالابردن PH باعث تخریب زنجیره‌های سلولزی و کاهش استحکام مقوا می‌گردد.
همچنین نکات دیگری برای تولید هرچه بهتر جعبه دارویی باکیفیت باید در نظر گرفت که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد.
استحکام بسته‌بندی جهت حفظ داروهای مورد نظر
این موضوع دارای استانداردهای متنوعی است که به منظور تعیین کیفیت بسته‌بندی‌های مقوایی تدوین شده‌اند. اما عمده‌ترین آنها عبارتند از کمینه شقی مقوا با زاویه خمش ۱۵ درجه، کمینه مقاومت به ترکیدن، جرم پایه مقوا و.... البته مسائل دیگری هم مد نظر قرار می‌گیرد.
روکش پلی‌اتیلن برای جعبه های دارویی
هرچند روکش پلی‌اتیلن به دلیل تصور حایل میکروبی شیمیایی بودن ترجیح داده می‌شود، اما از نظر فودگرید (دارای درجه غذایی) بودن مورد تردید بوده و می‌توانند آلودگی‌هایی را به ماده خوراکی انتقال دهند. همچنین در فرایند تولید مقوا، ابتدا کاغذ به وسیله لایه پلی اتیلن لامینه شده و سپس با چسب به مقوا چسبانده می‌شود که این عمل باعث حفظ رطوبت مقوا و در نتیجه رشد ریزاندامگان یا همان موجودات میکروسکوپی (به ویژه کپک‌ها و مخمرها) و ایجاد آلودگی می‌شود. همین‌طور پلی‌اتیلن محافظ نبوده و دارای قابلیت نفوذپذیری است.
جنس ها و شکل های مقواهایی که برای ساخت جعبه های بسته بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد با یکدیگر متفاوت است و هرکدام از آنها خاصیت خودشان را دارند. در این جا بعضی از این مقواها را بررسی می کنیم.
مقوای تک رو یا پشت طوسی
این نوع مقوا همان گونه که از نامش پیداست، فقط از یک روی آن برای چاپ و یا نمایش استفاده می شود. معمولا برای داروهایی است که پوشش دیگری دارند و از نظر بهداشتی مشکلی پیش نمی‌آید و همچنین، درون جعبه مشخص نیست. مقوای پشت طوسی نوعی مقوا است که از مواد بازیافتی تولید می‌شود، که یک طرف آن سفید و طرف دیگر آن طوسی است. به همین دلیل عمده مصرف این نوع مقوا در ساخت جعبه و بسته بندی های مختلفی که از نظر بهداشتی زیاد دارای اهمیت نیستند مانند جعبه های کفش، جعبه دستمال کاغذی، جعبه کبریت و غیره می باشد. از خصوصیات مقوای پشت طوسی، براقیت و قابلیت چاپ بالا بر روی آن، سختی در گرماژ بالا و نرمی در گرماژ پایین، معمولا روی آن سفید و پشت آن سفید یا طوسی می باشد و در پالت و در لایه فیلم های پلاستیکی بسته بندی می شود که معمولاً به صورت رول و ورق یا شیت تولید می گردد. این نوع مقوا که استفاده از آنها به خصوص در بسته بندی استفاده می شود؛ بازیافتی است.
مقوای پشت سفید
مقوای پشت سفید از نظر بهداشتی دارای رتبه بالایی نیز هست، از این نوع مقوا بیشتر در صنایع داروسازی، غذایی و بهداشتی جهت تولید جعبه های دارویی و نیز جعبه های آرایشی و بهداشتی مانند جعبه خمیر دندان، جعبه شیرینی، جعبه سیگار و جعبه انواع حبوبات و غیره استفاده می‌شود. گرماژ مقوای پشت سفید همانند مقوای پشت طوسی است. از خصوصیات مقواهای پشت سفید، مقاومت بالاتری در برابر خم کردن و یا سختی بیشتر و کیفیت بالاتری نسبت به مقوای پشت طوسی دارد و همچنین براقیت و قابلیت چاپ بالا در رو و پشت آن وجود دارد.
مقوای ایندر بورد یا اف بی بی
مقوای ایندربورد بالاترین کیفیت را در بین مقواهای بهداشتی دارد و نیز دارای مجوز از وزارت بهداشت جهت استفاده در تمامی بسته بندی های بهداشتی می باشد. این نوع مقوا به دلیل سفیدی پشم نواز و نیز اسستفاده از مواد اولیه دست اول در تولید مغز آن، قیمت آن نسبت به انواع مقواهای پشت طوسی و پشت سفید، معمولا بالاتر است و جهت تولید سفارشات با کیفیت بالاتر رایج می باشد. مقوای ایندر بورد به علت بافت داخلی و سطوح سفید رنگ در دو سمت، دارای شرایط ایده آل و مناسبی به سبب تولید جعبه های مصرفی در زمینه های خاص مواد غذایی، محصولات آرایشی بهداشتی، محصولات دارویی و مواردی دیگر که دارای حساسیت بالایی هستند فراهم می‌سازد. خصوصیات مقوای ایندر بورد، کیفیت بالای تولید، براقیت، سختی بهداشتی بودن، داشتن دانسیته جرمی بالا یعنی قابلیت بالای خم شدن بدون شکست یا ترک خوردن و استحکام بسیار بالاتری نسبت به انواع دیگر مقواها می باشد.
مقوای دو رو یا اینور برد
این مدل مقوا داری دو روی سفید رنگ است و طبیعتا از دو سطح آن می شود استفاده کرد. استفاده از این نوع مقوا از نظر بهداشتی بیشتر توصیه می شود و همچنین از نظر زیبایی نسبت به مقوای پشت طوسی بهتر است.
مقوای گلاسه
مقوای گلاسه از ظاهری زیبا برخوردار است، به همین دلیل این نوع مقوا به دلیل ظاهر براقی که دارد بیشتر برای موارد داروهای کودکان و یا لوازم آرایشی، مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین مقواهای تک لایه، دو لایه و سه لایه که بنا به حساسیت و شکنندگی دارو از انواع آنها استفاد می شود.
انواع چاپ بر روی جعبه ها
برای چاپ بر روی جعبه ها می توان از روش های مختلفی استفاده کرد. برای نمونه چاپ سیلک، چاپ افست و یا در بعضی از قسمت های جعبه، چاپ برجسته را شامل می شود.
مراحل چاپ جعبه های دارویی
به دلیل حساسیت‌های بهداشتی باید از کاغذ و مقوای بهداشتی استفاده شود. در چاپ جعبه دارویی از مقوای پشت سفید و ایندربرد و در چاپ بروشور دارویی از کاغذ تحریر در گرماژهای 50، 60 و 70 استفاده می‌شود.
برای چاپ جعبه دارویی مراحل زیر طی می‌شود:
در ابتدا نوع و گراماژ مقوای جعبه با توجه به وزن و اندازه ی دارو انتخاب می‌شود و سپس طراحی تیغ جعبه و طراحی سه بعدی جعبه دارویی صورت می‌گیرد. در مرحله‌ی بعدی طرحی که قرار است روی جعبه دارویی چاپ شود، با توجه به استانداردها و قوانین وزارت بهداشت طراحی می‌شود. بعد از اتمام طراحی، چاپ جعبه روی مقوای مناسب بهداشتی انجام می‌شود و در نهایت تیغ زنی و جعبه چسبانی انجام شده و آماده‌ی ارسال به کارخانه دارویی می‌گردد.
چاپ بروشور دارویی و جعبه دارویی
بروشور دارویی طریقه مصرف دارو را به صورت شرح مفصل درون خود توضیح می‌دهد. این بروشور در جعبه دارو قرار می‌گیرد. اطلاعات دارویی روی این بروشور چاپ شده و منبع اطلاعاتی مهمی برای بیماران به شمار می‌آید. مشتریان معمولا بروشور دارویی را مطالعه کرده و وجود آن همراه دارو را مفید ارزیابی می‌کنند. در چاپ بروشور دارویی اطلاعاتی مانند معرفی دارو و شرکت تولید کننده، مواد تشکیل دهنده، روش مصرف و عوارض جانبی روی بروشور چاپ می‌شود. برای برآورده کردن نیاز مشتریان و جلب رضایت آنان چاپ بروشور دارویی امری ضروری به شمار می‌آید.
همانطور که می‌دانید رعایت اصول بهداشتی و سلامت در مواد دارویی ضروری است عرضه محصولات دارویی در جعبه سبب رعایت بهداشت و محافظت از دارو در برابر آسیب‌‌ها و خرابی های احتمالی می‌شود.
رنگ جعبه ها
زمانی که به داروخانه مراجعه می‌کنیم معمولا هر جعبه ی دارویی را که می بینیم، سفید رنگ است. رنگ سفید جعبه های دارو به این معنا نیست که ما نمی توانیم رنگ دیگری برای جعبه ها استفاده کنیم، هیچ قاعده ی خاصی برای انتخاب رنگ جعبه های دارویی وجود ندارد. بیشتر تولید کنندگان به این خاطر از رنگ سفید استفاده می کنند که نوشته های درج شده بر روی جعبه ها به راحتی خوانده شوند و اشتباهی رخ ندهد.
استفاده از جعبه های مقوایی که هم سبک و هم با دوام هستند، برای تولید جعبه های دارویی بسیار کاربرد دارند. با این حال، همیشه مهم است که در مورد وزن و شکل محصول محتاط باشید. در حالی که جعبه های پستی برای محصولات کوچک تر مناسب هستند. اگر نیاز است که با محصول به طور خاصی برخورد شود یا قرار است به مناطق دور فرستاده شود، جعبه های حمل و نقلی که دارای علائم خاصی هستند می‌توانند انتخاب مناسبی باشند.
واحد تحقیق و توسعه مجتمع چاپ و بسته بندی کیان مهر
