افزایش بازیافت در صنعت بسته بندی، برای حذف مواد غیر قابل بازیافت از قبیل ورق های پلاستیکی کمک شایانی به حفظ محیط زیست از آلودگی های مختلف دارد.
استفاده از برچسب هایی با عنوان قابل بازیافت روی بسته بندی‌ها، نشان می‌دهد که این بسته بندی از مواد بازیافتی است. در تولید بسته بندی‌ها از مواد بازیافتی باید توجه داشت که مواد مصرفی در تخریب محیط زیست تاثیر کمتری دارند.
حفظ انرژی یکی از مهمترین مزایای استفاده از مواد بازیافتی است. این مطلب باعث می‌شود که از مواد استاندارد با انرژی پاک استفاده کنیم و تولید منبع از امکانات جایگزین انرژی یا انرژی کارآمد را بهتر انجام دهیم.
امروزه در صنعت بسته بندی بیشتر از موادی که دارای جنس پلاستیک هستند استفاده می شود که این مطلب دارای مزایا و معایب زیادی است. الیان مک آرتور گزارش داد که تنها ۱۴ درصد از بسته بندی پلاستیکی که در سطح جهانی استفاده می شود، بازیافت می شود. نکته نگران کننده این است که ۴۰٪ زباله ها دفن می‌شوند، در حالی که یک سوم بیشتر به اکوسیستم‌های شکننده مانند اقیانوس وارد می شود. یک برآورد پیش بینی می کند که تا سال ۲۰۵۰ اقیانوس‌ها بیش از آنکه ماهی داشته باشند پلاستیک در آنها وجود خواهد داشت!
با این حال ماندگاری و بادوام بودن بسته بندی محصولاتی که مصرف کنندگان هنگام خرید به آن توجه می کنند بیش از پیش به اولویت آنان تبدیل شده است که این ویژگی در بسته بندی های پلاستیکی بیشتر به چشم می آید. اما ظاهر بسته بندی نیز در مرکز توجه خریداران قرار دارد و همچنان کسب و کارها هنگام بسته بندی محصولات خود به طراحی بسته بندی بیشتر اهمیت می دهند و اغلب از موادی برای بسته بندی استفاده می کنند که از جنس پلاستیک باشد. البته لازم به ذکر است که پلاستیک ماده ای قابل بازیافت محسوب می‌شود.
همانطور که گفته شد می‌توان از جنس‌های مختلف برای استفاده در صنعت بسته بندی استفاده کرد که در این میان کارتن و مقوا به دلیل داشتن ویژگی های منحصر بفردی که دارند، بیشتر از سایر موارد استفاده می‌شود. از جمله مزیت های استفاده از کارتن و جعبه های مقوایی در بسته بندی کالا می‌توان به موارد زیر اشاره نمود. از جمله مهمترین مزایای جعبه های مقوایی این است که از محصول داخل خود در برابر تغییرات دما تا حدی محافظت می‌کنند. این مطلب که کارتن های بسته بندی از قیمت پایینی برخوردار هستند را می‌توان از مزایای آنها دانست. جعبه های مقوایی به دلیل وجود کاغذ و مقوا در ساختارشان وزن سبکی دارند و از این جهت حمل و جابجایی آنها بسیار راحت و هزینه های مربوط به حمل و نقل و انبارداری این جعبه ها نیز کمتر است.
یکی دیگر از عوامل موثر در زمینه استفاده از بسته بندی های کارتنی مناسب بودن آن برای بسته بندی اقلام بهداشتی است که می‌توان آن را بهترین انتخاب دانست. از مزایای اصلی بسته بندی های کاغذی و مقوایی قابلیت شکل پذیری و چاپ پذیری آنها است. جعبه های مقوایی با تنوع زیاد و کاربردهای فراوان، بخش مهمی از صنعت بسته‌بندی را تشکیل می‌دهند، وقتی از بسته‌بندی نامی به میان می‌آید، در ذهن اغلب مردم شکل یک جعبه‌ی مقوایی نقش می‌بندد. اما یکی از مهمترین و به صرفه ترین مزایای جعبه های مقوایی قابل بازیافت و تجدید پذیر بودن آنها است. سالانه تعداد زیادی از محصولات و کالاها در بسته بندی‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته و پس از مصرف، بسته‌های آنها دور ریخته می‌شوند. حال اگر مواد تشکیل دهنده این بسته ها قابل بازیابی باشند، می‌توان از آنها دوباره استفاده کرد. جعبه های مقوایی همانطور که از نامشان مشخص است از کاغذ و مقوا ساخته می‌شوند و از این جهت این جعبه ها پس از مصرف در فرآیند بازیافت مجددا به جعبه های مقوایی تبدیل می‌شوند، در غیر اینصورت در محیط به مواد اولیه خود تجزیه می‌شوند.
امروزه از جعبه مقوایی به دلیل ارزان تر بودن به نسبت دیگر بسته بندی ها، بیشتر استفاده می‌شود. مواد اولیه کاغذ و مقوا ارزان بوده و به همین دلیل بسته بندی‌های کاغذی و مقوایی نیز از قیمت پایینی برخوردار هستند. در صنعت بسته بندی برای بسته بندی انواع کالا و محصولات در کارتن های بسته بندی از انواع تسمه بسته بندی استفاده می‌شود. جعبه های مقوایی وزن سبکی دارند که در زمان جابجایی بسیار مفید و سودمند است. همان طور که می دانید کاغذ و مقوا از منابع تجدید پذیر تولید می‌شوند و پس از مصرف می‌توان مجددا آنها را استفاده کرد. حتی اگر جعبه های بسته بندی پاره بشود و یا در صورت خیس شدن به صورت خمیر دربیایند در کارخانه های مخصوص بازیافت می توان دوباره بسته بندی های پاره و خراب را به صورت به مواد اولیه ساخت کارتون و مقوا برای تولید بسته بندی های جدید درآورد.
جعبه های مقوایی یکی از بهترین جنس‌ها را برای امر بازیافت دارند اما کارخانجات بازیافت از قبول جعبه‌های پیتزا امتناع می‌کنند، علت آن این است که عموماً آغشته به روغن بوده یا لایه‌ای پنیری به آن چسبیده است و این امر از بسیاری جهات بر روی کاغذ آن تأثیر می‌گذارد. روغن از جدا شدن مناسب الیاف کاغذ جلوگیری کرده در نتیجه کیفیت و استحکام محصول نهایی را پایین می‌آورد. پاک کردن یا از میان برداشتن روغن و چربی از کاغذ کار دشواری است و روغن باعث می‌شود مقوای بازیافت شده به صورت لکه به نظر رسیده و از ارزش آن کاسته شود. از آن گذشته روغن مانع از به هم چسبیدن خمیر کاغذ می‌شود که در نتیجه باعث ایجاد سوراخ در مقوای بازیافتی می‌شود. مقوای رطوبت کشیده نیز توسط کارخانه های تولید کننده مواد بازیافتی، برای عمل بازیافت، قبول نمی‌شود، زیرا این مقواها سنگین‌تر شده و امکان فساد و پوسیدگی آن وجود دارد بطوری که این آلودگی و رطوبت به راحتی پخش شده و سایر جعبه‌های مجاور خود را خراب می‌کند.
مقوای مرطوب همچنین موجب گیر کردن و از کار افتادن دستگاه‌ها در کارخانجات بازیافت می‌شود. از سوی دیگر استفاده از مواد بازیافتی در صنایع غذایی و دارویی چندان مناسب نیست زیرا ممکن است که موادی که جنس جعبه بازیافتی از آنها تشکیل شده است، پیش از آن به عنوان بسته بندی برای مواد خطرناک به کار گرفته شده باشد و این امر ممکن است که باعث آلوده شدن مواد غذایی و یا مواد دارویی و بهداشتی شود. تکنولوژی بازیافت مواد یکی از تکنولوژی های پیشرفته در جهان به شمار می رود. به همین دلیل استفاده از آن در کشورهای کمتر توسعه پیدا کرده، بسیار سخت و در مواقعی هم غیر ممکن است با توجه به این مطلب بیشترین تولید زباله در جهان را همین کشورهای توسعه نیافته دارا هستند.
واحد تحقیق و توسعه مجتمع چاپ و بسته بندی کیان مهر