اصول بسته بندی دارو مطابق با استانداردهای دنیا

به طور کلی صنعت بسته بندی و چاپ جعبه دارویی یک فعالیت پرسود به شمار می‌رود. این نوع از بسته بندی کاری بسیار حساس است که می‌بایست به صورت کاملا دقیق و بهداشتی انجام گیرد. هم اکنون شاهد این موضوع هستیم که بسیاری از افراد به دلیل سودآوری خوب و بدون اطلاعات کافی وارد این صنعت می‌شوند؛ اما اگر به دنبال یک سود خوب از صنعت بسته بندی دارو هستید ابتدا باید با اصول استاندارد بسته بندی دارو به خوبی آشنا شوید.

فهرست مطالب:

چاپ و بسته بندی صحیح دارو باید به چه صورت باشد؟

فرآیند اصول بسته بندی دارو چگونه است؟

نبود استاندارد در چاپ و بسته بندی دارو چه تاثیری دارد؟

چاپ و بسته بندی صحیح دارو باید به چه صورت باشد؟

همان طور که گفتیم، چاپ بسته بندی دارو کاری بسیار حساس است و باید به دقت انجام گیرد. زنجیره تولید جعبه و کارتن باید به صورت کاملا بهداشتی و امن باشد؛ دلیل این سخن نیز وجود سودجویان همیشه در صحنه می‌باشد که به دنبال این هستند که با واسطه گری داروهای حساس را با بسته بندی‌های تقلبی وارد کشور کنند.

این مسئله امروزه به یک چالش اساسی در سرتاسر جهان تبدیل شده است. مشکل قاچاق دارو آنقدر زیاد است که بیماران نمی‌توانند فرق میان دارو‌های تقلبی و اصل را از یکدیگر تشخیص دهند و متاسفانه تلفات بسیاری را به دلیل همین موضوع شاهد هستیم.

برای همین نیز اصول استاندارد بسته بندی دارو باید در حین چاپ به خوبی رعایت گردد و بروشورهای خاصی نیز در درون جعبه قرار گیرد.  علاوه بر این جعبه‌های دارویی را بعد از مصرف نباید به هر شرکتی برای بازیافت تحویل دهید، زیرا امکان کپی برداری و سواستفاده از آن وجود دارد.

چاپ و بسته بندی کیان مهر
نمونه چاپ و بسته بندی کیان مهر

فرآیند اصول استاندارد بسته بندی دارو به چند مرحله تقسیم بندی می‌شود که در بخش بعدی به آن اشاره خواهیم کرد.

فرآیند اصول بسته بندی دارو چگونه است؟

طراحی و چاپ بسته بندی دارو دو معقوله جدایی‌ناپذیر از یکدیگر هستند که در خصوص تولید بسته بندی داروهای مختلف نقش دارند. به صورت کلی برای چاپ و بسته بندی داروها از چاپ‌های سفارشی و اختصاصی برند مورد نظر استفاده می‌شود.

در چاپ جعبه دارویی، فونت و تصاویر اهمیت بسزایی دارند. فونتی که انتخاب می‌شود باید ساده باشد تا که همه افراد جامعه بتوانند به راحتی اقدام به خواندن آن کنند. 

علاوه بر این برای اصول استاندارد بسته بندی دارو باید طراحی تصاویر را نیز در نظر داشته باشید. محصول مورد نظر باید با تصویری که انتخاب می‌کنید ارتباط داشته باشد نه این که از یک تصویر غیر مرتبط بر روی جعبه دارویی استفاده کنید.

در مواردی نیز لازم است که از خط بریل بر روی جعبه دارو استفاده کنید تا که افراد نابینا و یا کم بینا نیز قادر به کسب آگاهی از نحوه مصرف دارو باشند. 

یکی دیگر از موارد مهمی که در چاپ بسته بندی دارو اهمیت بسیاری دارد نوع ورق مصرفی می‌باشد. همان طور که می‌دانید دارو یکی از حساس‌ترین ارقام می‌باشد و باید از جعبه‌ها و بسته بندی‌های بهداشتی برای آن استفاده کنید.

بسته بندی‌هایی که از نظر بهداشتی مناسب نباشند، در صورت صادر شدن به کشورهای دیگر و یا عرضه شدن به بازارهای داخلی مرجوع خواهند شد. 

بسته بندی دارویی باید سر و ته داشته باشد و بعد چاپ روی آن صورت گیرد. در بسیاری از موارد دیده شده است زمانی که محصول باز می‌شود جلد آن برعکس است. پس با توجه به این مسئله در زمان چاپ و بسته بندی دارو باید به این نکات ظریف نیز توجه گردد. 

نبود استاندارد در چاپ و بسته بندی دارو چه تاثیری دارد؟

برخی کارشناسان بر این باورند که نبود اصول استاندارد بسته بندی دارو، انجام برخی از مراحل چاپ و بسته بندی را سخت می‌کند و این موضوع به کند شدن فرآیند چاپ منجر خواهد شد.

به عنوان مثال چاپ و بسته بندی دارویی که در منازل انجام می‌شود به دلیل ترکیب‌های گوناگونی که در آن استفاده می‌شود کاری نسبتا سخت و پیچیده است.

البته لازم به ذکر است که در حال حاضر بسیاری از برندهای معروف بسته بندی دارو ترجیح می‌دهند در تیراژ پایین و با تنوع بالا کار کنند. یکی از دلایل این رخ داد این است که صنعت دارو همواره در حال تغییر است. 

قوانین چاپ و بسته بندی دارو در اروپا و آمریکا همه روزه در حال تغییر هستند و به همین دلیل نیز چاپ جعبه‌های دارویی با تیراژ بالا کاری عقلانی محسوب نمی‌گردد. یک چاپگر خوب باید برای رعایت اصول استاندارد بسته بندی دارو همواره به ایمنی و امنیت توجه داشته باشد. به عنوان مثال در چاپ و بسته بندی دارو می‌توان از تجهیزات اضافی به مانند دوربین و اسکنرهای ویژه استفاده کرد. 

اهمیت رعایت اصول استانداردهای بسته بندی دارو

بسته ‌بندی داروها از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا نقش حیاتی در حفظ ایمنی، کیفیت، و کارآیی داروها دارد. این روند مستلزم رعایت استانداردها و دستورالعمل‌های دقیقی است، همچنین با چالش‌های مختلفی همراه است. در زیر به بررسی اصول بسته‌بندی دارو، اهمیت آن، استانداردها و چالش‌ها پرداخته خواهد شد:

اهمیت بسته ‌بندی دارو:

1.    حفظ ایمنی بیماران: بسته ‌بندی صحیح داروها به عنوان ابزاری اساسی در حفظ ایمنی بیماران عمل می‌کند. بسته‌ بندی مناسب موجب کاهش خطرات مربوط به خطاهای دارویی، آلودگی و استفاده نادرست می‌شود.
2.    حفظ کیفیت دارو: بسته ‌بندی صحیح می‌تواند کیفیت دارو را حفظ کند و از افت کیفیت و اثربخشی در طول مدت نگهداری جلوگیری کند.
3.    شناسایی آسان: بسته‌ بندی مناسب با ارائه اطلاعات دقیق و کافی، به شناسایی دارو کمک می‌کند و از اشتباهات شناختی جلوگیری می‌کند.

استانداردها و دستورالعمل‌ها:

1.    استاندارد‌های GMP: استانداردهای خوب تولید (GMP) برای صنایع داروسازی مشخص می‌کنند که چگونه داروها باید بسته ‌بندی شوند تا ایمنی، کیفیت و کارآیی آنها تضمین شود.
2.    استانداردهای ISO: استانداردهای سازمان بین‌المللی استاندارد سازی (ISO) نیز برای بسته ‌بندی داروها تعیین استانداردهایی را مشخص می‌کنند.
3.    دستورالعمل‌های FDA و EMA: اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) و اداره دارویی اروپا (EMA) دستورالعمل‌هایی برای بسته‌بندی داروها ارائه کرده‌اند که تولیدکنندگان باید به آنها پایبند باشند.

چالش‌ها:

1.    آلودگی: جلوگیری از آلودگی داروها در فرآیند بسته ‌بندی یکی از چالش‌های اصلی است. هر گونه آلودگی می‌تواند به ایجاد مشکلات جدی در ایمنی بیماران منجر شود.
2.    بهبود تولیدی: ارتقاء فرآیندهای تولید و بسته ‌بندی داروها برای بهبود کیفیت و کارآیی محصولات، همواره یک چالش است.
3.    محدودیت‌های محیطی: رعایت محیط زیست و کاهش مصرف منابع محدودیت‌هایی هستند که در طراحی بسته‌بندی داروها باید مد نظر قرار گیرد.
4.    تغییرات قانونی: تغییرات در قوانین و مقررات مرتبط با بسته ‌بندی داروها می‌تواند برای تولیدکنندگان چالش‌هایی ایجاد کند که باید با آنها سازگار شوند.
با توجه به اهمیت بسته ‌بندی داروها، رعایت استانداردها و مقررات و مدیریت چالش‌های مختلف، بسیاری از مشکلات مرتبط با بسته‌بندی داروها قابل حل است.
 

تهیه جعبه دارو با کدام کارتن‌ها مرسوم‌تر است؟

جنس کارتنی که از آن برای بسته بندی دارو استفاده می‌شود بسیار مهم و حائز اهمیت است. دلیل آن نیز حفاظت از دارو در برابر عوامل بیرونی به مانند ضربه و یا رطوبت می‌باشد. علاوه بر این استفاده از کارتن مناسب یکی از اصول استاندارد بسته بندی دارو به شمار می‌رود. در بسته بندی دارو از مقواهای مخصوصی استفاده می‌شود که نام آن ایندربرد می‌باشد. این مقواها در بازار با نام‌ مقوای بهداشتی شناخته می‌شوند. 

به صورت کلی جعبه دارو یکی از بخش‌های مهم دارو به شمار می‌رود؛ زیرا صنعت چاپ یک صنعت بسیار بزرگ است و برای ماندگاری در آن همواره باید سطح ایمنی و بهداشت به خوبی رعایت شود. طراحی و بسته بندی جعبه دارویی باید همسو با اصول استاندارد بسته بندی دارو باشد.

به عنوان مثال جعبه دارو باید همواره دارای وزن کمی باشد و اکر اوقات لازم است که از رنگ سفید برای بسته بندی دارو استفاده شود. همچنین لازم است که بر روی جعبه بسته بندی دارو از فونت و نوشتار مناسب استفاده کنید. البته لازم به ذکر است که در برخی مواقع به دلیل ماهیتی که داروی مورد نظر دارد باید از بسته بندی شیشه استفاده شود. 

با توجه به این مسئله که جعبه دارو با خود دارو تماس مستقیم ندارد، می‌توان از مقواهای مختلف برای آن استفاده کرد. به عنوان مثال امروزه از مقواهای لمینتی برای انواع بسته بندی دارو استفاده می‌شود، که دارای یک لایه کاغذ، آلومینیوم و لایه‌های نازک پلی اتیلن هستند. این جعبه‌ها به بالا رفتن مقاومت در برابر آب، نور و هوا کمک می‌کنند و به همین دلیل نیز گزینه مناسبی برای بسته بندی دارو هستند. 

در برخی بسته بندی دارو، موارد ph دارو را تغییر می‌کند و منجر به سمی شدن دارو می‌شود. معمولا در صنعت داروسازی از ظرف تحت فرآیند اتوکلاو استفاده می‌شود. اما به صورت کلی از پلاستیک‌ها بیشتر به عنوان ظروف یکبار مصرف استفاده می‌شود و بیشترین کاربرد آنان در داروهای تزریقاتی است. در ادامه به برخی از انواع بسته بندی دارو نیز اشاره می‌کنیم.

روش‌های بسته بندی دارو به صورت کلی به سه دسته تقسیم بندی می‌شوند که عبارتند از بسته بندی اولیه که پاکتی است که دوز دارو را مشخص می‌کند . این بسته بندی باید به گونه‌ای باشد که تعاملی را با دارو نداشته باشد. از جمله دارو‌هایی که از این بسته بندی برای آنان استفاده می‌شود می‌توان به قرص و بسته‌های نواری اشاره کرد. روش دوم بسته بندی، بسته بندی ثانویه است. این بسته بندی دارو را در داخل خود ذخیره می‌کند. بسته بندی سوم نیز برای تهیه داروهای عمده به مانند حمل و نقل دارویی استفاده می‌شود. 

روش‌های چاپ برای بسته بندی‌های دارویی استاندارد

به صورت کلی روش‌های بسته بندی‌ دارو به دو صورت است که در ادامه به آنان اشاره خواهیم کرد. 

1-چاپ غیر مسطح و مستقیم

در این روش از چاپ بسته دارویی، از تکنیک‌های چاپ غیرمسطح و تکنیک چاپ فلسکو اشاره کرد. چاپ فلسکو به صورت برجسته صورت می‌گیرد و امروزه در صنعت چاپ بسته‌های دارویی کاربرد بسیاری دارد. یکی از خصوصیات چاپ فلسکو نیز این است که می‌توان به صورت مستقیم بر روی بسته بندی چاپ را انجام داد که این مورد در مورد انواع دیگر چاپ مانند افست صدق نمی‌کند. 

2-چاپ مسطح و غیرمستقیم

سطح چاپ کننده در این روش مسطح بوده، و فرآیند چاپ به واسطه یک واسط انجام خواهد شد. همان طور که می‌دانید امروزه از چاپ افست به میزان زیادی استفاده می‌شود. چاپ افست یکی از روش‌های چاپ بسته‌های دارویی به شمار می‌رود که در این صنعت بسیار پر کاربرد است. البته لازم به ذکر است که از چاپ افست در فرآیند چاپ کاتالوگ، پوستر و مواردی از این دست نیز استفاده می‌شود. 

نمونه پوشش چاپی شرکت کیان مهر
نمونه پوشش چاپی

منظور از اصول استاندارد بسته بندی دارویی چیست؟

اصول استاندارد بسته بندی دارو به فرآیندی گفته می‌شود که برای محافظت از کیفیت دارو تا زمان انقضای آن انجام می‌شود. در صورتی که فرآیند بسته بندی به درستی انجام نشود، مشکلاتی را به همراه خواهد داشت که قابل جبران نخواهد بود.

از طرفی نیز در صورت بسته بندی غیراصولی در حمل نقل داروی مورد نظر نیز مشکلاتی رخ خواهد داد و ممکن است دارو یا اثر خود را از دست بدهد و یا این که اثر سمی به خود بگیرد. به همین دلیل نیز اصول استاندارد بسته بندی دارو از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و باید در چاپ و بسته بندی به این مسئله توجه گردد. 

بهترین شرکت بسته بندی دارو در تهران کجاست؟

در حال حاضر شرکت‌های بسیاری در زمینه بسته بندی و چاپ بسته‌های دارویی فعالیت می‌کنند؛ اما یکی از بهترین شرکت‌های این زمینه شرکت بسته بندی کیان مهر است که اصول استاندارد بسته بندی دارو را به خوبی رعایت می‌کند و بسته‌ بندی‎‌های با استانداردهای لازم را ارائه می‌کند.

در این شرکت از تجهیزات پیشرفته و ماشین آلات مجهز استفاده می‌شود. برای سفارش کار می‌توانید به سایت رسمی این شرکت مراجعه کنید.  

نوع بسته بندی دارو چه تاثیری در مصرف آن دارد؟

دارو در هر شکل و در هر شرکتی که تولید شود به داروخانه‌ها منتقل می‌شود و سپس به دست مشتری خواهد رسید. به صورت کلی بسته بندی و چاپ نقش بسیار مهمی در حمل نقل دارد.

به عنوان مثال در صورتی که اصول استاندارد بسته بندی دارو رعایت نشود، در حمل و نقل مشکلاتی به وجود خواهد آمد. از آنجایی نیز که داروها بسیار حساس هستند،

باید به تمامی اصول استاندارد بسته بندی دارو توجه بشود. البته لازم به ذکر است که بر اساس نوع دارو، بسته بندی آن نیز متفاوت خواهد بود. 

همچنین با توجه به این مسئله که در سال‌های اخیر رقابت میان شرکت‌های دارویی بیشتر شده است، کیفیت چاپ و بسته بندی دارو خیلی مهمتر از پیش شده است. همچنین در داروخانه و حین فروش نیز شکل و شمایل بسته بندی دارو اهمیت بسیاری دارد و بر روی روان مصرف کنندگان تاثیرگذار است. 

ارائه اطلاعات لازم بر روی بسته بندی های دارویی

بسته‌ بندی داروها یک جزء حیاتی از صنعت داروسازی است و برای حفظ کیفیت، ایمنی و اثربخشی داروها بسیار اهمیت دارد. در اینجا تعدادی از اطلاعات مهم که باید در بسته‌ بندی داروهایی در نظر گرفته شوند، آورده شده است:

نام دارو: نام ژنریک (ماده‌ی فعال) و نام تجاری دارو باید به وضوح بر روی بسته ‌بندی نمایش داده شود.
استفاده و مصرف: دستورالعمل‌ها و راهنمای مصرف دارو باید به شکل واضح و قابل فهم بر روی بسته‌ بندی ذکر شود.
تاریخ انقضاء: تاریخ انقضاء دارو باید به صورت دقیق و به شکل قابل فهم نمایش داده شود.
شماره‌ی دستگاه پزشکی: شماره‌ی دستگاه پزشکی (اگر مربوط باشد) برای ردیابی و شناسایی دقیق دارو باید بر روی بسته‌ بندی قرار گیرد.
اطلاعات تماس با تولید کننده: نشانی و شماره تلفن تولید کننده برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد دارو و همچنین گزارش اثرات جانبی یا مشکلات کیفی باید روی بسته بندی درج گردد.
اطلاعات مربوط به نگهداری: شرایط نگهداری دارو، مثل دما و رطوبت مورد نیاز برای حفظ کیفیت و کارایی دارو.
اطلاعات ایمنی: هشدارها و اطلاعات ایمنی مرتبط با دارو، مثل ممنوعیت مصرف در موارد خاص یا تداخلات دارویی.
اطلاعات دارویی: مقدار ماده فعال، دستورات مصرف، و هر چیزی که به صورت دقیق نیاز مصرف داروست.
نمادها و علائم: نمادها و علائم مرتبط با ایمنی و کاربرد دارو.
بارکد: بارکد بر روی بسته ‌بندی، که به ردیابی و اتصال دقیق دارو با اطلاعات مرتبط کمک می‌کند.
اطلاعات برای پزشکان و داروسازان: اطلاعات تکمیلی برای افراد حرفه‌ای مثل پزشکان و داروسازان.
اطلاعات ذخیره‌سازی: راهنمای مربوط به ذخیره ‌سازی دارو در منزل یا در محیط‌های خاص.
توجه داشته باشید که این اطلاعات بسته به قوانین ملی و بین‌المللی ممکن است تغییر کنند، بنابراین همیشه به مقررات جدید مراجعه کنید.

جمع بندی

صنعت دارو سازی یک صنعت پرسود در میان سایر بسته بندی‌ها می‌باشد. اما از طرفی نیز این صنعت بسیار حساس است و برای کار در این حوزه باید اصول استاندارد بسته بندی دارو را به خوبی رعایت کنید. به عنوان مثال در صورتی که بسته بندی دارو طبق اصول استاندارد بسته بندی دارو نباشد؛ مشکلات جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت.

در پایان جا دارد به این موضوع نیز اشاره کنیم که اگر قصد فعالیت در زمینه چاپ و بسته بندی داروها را دارید، ابتدا باید اطلاعات و آگاهی‌های لازم را در مورد آن داشته باشید تا که در ادامه کار خود با مشکلات عدیده مواجه نشوید. از طرفی نیز در صورتی که قصد بسته بندی داروی خود را دارید، می‌توانید از شرکت‌های چاپ و بسته بندی که اصول استاندارد بسته بندی دارو را به خوبی رعایت می‌کنند مانند شرکت کیان مهر استفاده کنید. 

سوالات متداول

تاثیر نبود اصول استاندارد بسته بندی دارو چیست؟

در صورتی که بسته بندی دارو به صورت استاندارد و کامل صورت نگیرد، می‌تواند باعث فساد و یا سمی شدن دارو بشود. از طرفی نیز با توجه به این موضوع که دارو یکی از اقلام حساس به شمار می‌رود، در صورت بروز کوچکترین مشکل، جان بسیاری از بیماران را تهدید خواهد کرد. 

بهترین شرکت بسته بندی دارو کجاست؟

در حال حاضر شرکت‌های بسیاری در زمینه چاپ بسته بندی دارو فعالیت دارند. از جمله این شرکت‌ها می‌توان به شرکت کیان مهر اشاره کرد که در آن تمامی اصول استاندارد بسته بندی دارو رعایت می‌شود. 

تهیه جعبه با کدام جنس کارتن مرسوم تر است؟

جنس کارتنی که از آن برای بسته بندی دارو استفاده می‌شود بسیار مهم است. هم اکنون بهترین جنس کارتن برای بسته بندی دارو جنس ایندربرد می‌باشد. این مقوا در بازار با نام‌های مختلفی شناخته می‌شود. با توجه به مقاومت بالایی که دارند، بهترین گزینه برای بسته بندی به شمار می‌روند.  
 

تحقیق و توسعه: شرکت چاپ و بسته بندی کیان مهر